گاز ازن

   شایان ذکر است که رادیکال هیدروکسیل OH° و اکسیژن اتمی O° در فرایند تلاشی مولکول اُزن به وجود می‌آیند. البته رادیکال هیدروکسیل در مجاورت نور UV تشکیل شده و به عنوان قوی‌ترین اکسیدکننده‌ی مجاز موجود در جهان قابل استفاده در فرآیند ضدعفونی آب می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد.

روش‌های تولید گاز اُزن

دستگاه مولد گاز اُزن را اصطلاحا مولد گاز اُزن می‌نامند. مولد‌های گاز اُزن از سه روش برای تولید این گاز اُزن استفاده می‌کنند. این سه روش عبارتند از:

- تخلیه الکتریکی در اختلاف پتانسیل بالا (بین 3000 و 5000 ولت)

- مجاورت اکسیژن اتمی در برابر نور فرابنفش (UV) در طول موج 185 نانومتر

- الکترولیز مولکول آب (تشکیل مولکول اُزن از مولکول‌های آب)

 دو روش اول کاملا الهام گرفته از طبیعت است و به عنوان مثال در زمان رعد و برق در کوهستان، کاملا بوی گاز اُزن قابل استشمام است. در عین حال لایه اُزن شکل گرفته روی جو زمین ناشی از مجاورت اکسیژن در برابر نور فرابنفش خورشید بوده که لایه‌ی ‌محافظ در برابر خاصیت سرطان‌زایی به دلیل تابش مستقیم نور فرابنفش به موجودات زنده محسوب می‌شود. روش سوم نیز روشی خاص و منحصر به فرد به منظور تولید گاز اُزن است که مزیت‌های قابل توجهی نسبت به دو روش دیگر داشته و اگرچه تولید در این روش، مقدار بسیار کمی در قیاس با مولد‌هایی که از دو روش دیگر استفاده می‌کنند دارد، لیکن در بسیاری موارد گزینه بسیار مناسب‌تری است که دلایل آن به تفصیل مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

در ادامه هر سه نوع مولد گاز اُزن و ساختار آن مورد بررسی قرار گرفته و در ادامه روش‌های تماس و اختلاط گاز اُزن با آب (و یا پساب) مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرد. مهم‌ترین نکته در انتخاب مولد اُزن، مقدار گاز تولیدی بر حسب جرم در ساعت است. به‌عنوان مثال، مولد ها با ظرفیت X g/hr (گرم یا کیلوگرم بر ساعت) معرفی ‌می‌شوند. سایر پارامترهای مهم در ارزیابی هر نوع از مولد به تفکیک مورد بررسی قرار گرفته است. پارامتر مهم دیگر در انتخاب مولد اُزن، نوع کاربری و نیز شرایط به‌کارگیری آن است که باید در طراحی لحاظ شود. لازم به ذکر است که انتخاب و به‌کارگیری فن‌آوری استفاده از اُزن نیازمند محاسبات و طراحی خاص این کار بوده که الزاما باید توسط کارشناس خبره و متخصص در این زمینه انجام شود. در غیر این صورت، ممکن است نتیجه کار مطلوب نبوده و چه بسا هزینه‌های زیادی را به کاربر تحمیل کند.

انواع مولد اُزن، تفاوت‌ها و مزایا:

همان‌گونه که پیش از این ذکر شد، ظرفیت مولدهای گاز اُزن بر مبنای مقدار جرم خروجی (گرم یا کیلوگرم) در واحد زمان (معمولا ساعت) اعلام و مشخص می‌شود. در ذیل هر سه نوع مولد معرفی و پارامترهای ارزیابی آن و نیز مهم‌ترین کاربرد‌های آنها شرح داده شده‌اند.

1- مولد اُزن بر  مبنای تخلیه الکتریکی

این نوع از مولد‌های گازاُزن، با استفاده از اختلاف پتانسیل ایجاد شده بین دو قطب الکتریکی در حدود 3000 تا 5000 ولت، جرقه ایجاد کرده و با تخلیه الکتریکی موجب شکسته شدن مولکول اکسیژن و تبدیل آن به O3 کار می‌کنند. در واقع این روش، روش صنعتی تولید اُزن است که به وسیله آن می‌توان از 1 گرم تا چند صد کیلوگرم در ساعت اُزن تولید کرد.

در این نوع مولد‌ها هوای خشک وارد سیستم تغلیظ اکسیژن شده و با افزایش غلظت اکسیژن تا حداقل 95% وارد محفظه تخلیه الکتریکی می‌شود. با استفاده از دی‌الکتریک (که از جنس شیشه یا سرامیک است) و ایجاد اختلاف پتانسیل چند هزار ولت، جرقه الکتریکی زده شده و بخشی از گاز اکسیژن تبدیل به اُزن می‌شود. خروجی این محفظه، ترکیبی از گاز اکسیژن و گاز O3 خواهد بود. میزان غلظت اُزن  تولیدی به جنس دی‌الکتریک و نیز غلظت اکسیژن ورودی بستگی دارد. شکل 1 دیاگرام تولید اُزن در این نوع مولد را نشان می‌دهد.